Mikrofinancat, një shembull në transformimin digjital të ekonomisë shqiptare

Institucionet financiare jo-bankarë në Shqipëri mund të luajnë një rol udhëheqës në promovimin e pagesave digjitale pas përditësimeve të fundit rregullatore që hyjnë në fuqi në janar 2022. Tani që është plotësisht në përputhje me standardet e BE-së, Shqipëria mund të arrijë përfitime të konsiderueshme nga promovimi në treg i praktikave të reja bankare të hapura dhe PSD2. Këto duket se janë dy pikat kryesore të panelit të dedikuar për pagesat dixhitale, ku Drejtoresha Ekzekutive e NOA-s, znj. Herjola Spahiu ishte e ftuar.

Konferenca “Rritja e Impaktit të Shqipërisë në Ekonominë Digjitale Rajonale” vjen në një moment të rëndësishëm për tregun financiar në vend. E organizuar nga FIAA - Shoqata e Investitorëve të Huaj në Shqipëri, më 2 tetor, eventi bashkoi politikanë, sipërmarrës, ekspertë dhe entuziastë të teknologjisë nga Shqipëria dhe jashtë saj, nga sektori publik dhe privat.

Përveç znj.Spahiu, diskutimet e panelit “Pagesat Digjitale dhe Sektori Bankar” u pasuruan nga kontributet e përfaqësuesve nga Banka Qendrore e Shqipërisë, IFC dhe Raiffeisen Bank.

Megjithëse në nivel rregullator, Shqipëria ka bërë përparim të rëndësishëm me miratimin e një ligji të ri në 2020 dhe një rregullore të re në 2021 për pagesat digjitale që hynë në fuqi në 2022, përditësimi i tregut nga përdoruesit mbetet ende një sfidë. Disa fintech-e të reja janë krijuar dhe sektori bankar ka digjitalizuar në masë përvojën e përdoruesve. Sipas një analize krahasuese nga Banka Botërore, në 2021, 35% e popullsisë së Shqipërisë patën përvojë në një pagesë digjitale përkundrejt 48% në Kosovë, 67% në Bosnjë e Hercegovinë, 75% në Maqedoninë e Veriut dhe 87% në Serbi. Një ekonomi e bazuar në para cash, një nivel i lartë informaliteti dhe komunitetet rurale janë disa nga faktorët që kontribuojnë në këto shifra të vonuara.

Në këtë kontekst specifik, investimet teknologjike të NOA-s për të ofruar një përvojë plotësisht digjitale për klientët e saj duket se kontribuojnë në promovimin e këtij rrugëtimi transformues.

Znj. Spahiu theksoi se NOA ka qenë një nga institucionet financiare të para në vend që ka përdorur teknologjitë biometrike digjitale, si dhe nga sot xxx e aplikimeve për kredi gjenerohen nga kanalet digjitale. Ndërkohë që NOA është e licencuar për të kryer edhe pagesa, duhet theksuar se rritja me 10% e normës së konvertimit të pagesave cash në digjitale, mund të ulë informalitetin me 2%. Institucionet e mikrofinancës mund të luajnë kështu një rol udhëheqës në promovimin dhe edukimin e grupeve prioritare për të aksesuar zgjidhje të reja financiare digjitale.

Të gjithë pjesëmarrësit ranë dakord gjithashtu mbi kostot e larta dhe shqetësimet afatgjata të këtij transformimi për bankat ose institucionet financiare jo-bankare, duke theksuar nevojën për një fokus të dedikuar nga autoritetet mbikqyrëse dhe publike, përfshirë mbështetje potenciale nga donatorët për të introduktuar praktikat më të mira ndërkombëtare.